Het Festival de los Patios Cordobeses (het Patiofestival van Córdoba) is een historische traditie in de Andalusische stad Córdoba. "Patio" betekent letterlijk binnenplaats en verwijst naar de privébinnenplaatsen achter de muren en poorten van de huizen in de stad. Aan deze patio’s, die deel uitmaken van de rijke lokale geschiedenis, is een interessant verhaal verbonden.
Ze werden oorspronkelijk gebouwd als een plaats om te ontsnappen aan de intense zomerhitte, die extreem is in Córdoba. Na verloop van tijd zijn ze echter uitgegroeid tot kleine oases met kleurrijke bloemen, tropische planten, fonteinen, bankjes en uiteenlopende decoratie.
Het centrale element van de patio’s zijn echter de honderden planten en bloemen die als een tapijt elke muur en elke hoek van de patio’s en de huizen bekleden.
Het merendeel van de patio’s maken deel uit van privéwoningen. Er wordt dus echt geleefd in en genoten van de patio’s door de eigenaars. Honderden planten en bloemen hebben natuurlijk heel wat onderhoud nodig. De drijvende kracht achter deze indrukwekkende patio’s zijn de hardwerkende eigenaars die uren besteden aan het onderhoud.
De toewijding van de eigenaars komt voort uit hun passie en liefde voor planten en bloemen. Hoewel het Patiofestival van Córdoba slechts twee weken duurt, worden de patio’s het hele jaar door onderhouden. Voor de eigenaars eindigt het werk dus nooit. Uit vrijgevigheid laten ze bezoekers toe op hun patio’s tijdens het festival. Op die manier kunnen bezoekers van over de hele wereld de mooie patio’s bezichtigen en er met volle teugen van genieten.
De Asociación de Amigos de los Patios Cordobeses
De Asociación de Amigos de los Patios Cordobeses (de Vereniging van de Vrienden van de Patio’s van Córdoba) is een groep vrijwilligers en liefhebbers die zich inzetten voor de traditionele patio’s. Hun doel is om hun kennis en passie te delen met de bezoekers van het festival. De vereniging heeft ook een eigen patio die gelegen is in Calle San Basilio (nummer 44), in de San Basilio-wijk. Een tuinier die fulltime werkt voor de vereniging verzorgt er de patio.
Teo Fernandez, bestuurslid van de Asociación de Amigos de los Patios Cordobeses, legt uit: "De inwoners van Córdoba investeren zoveel tijd en energie in hun patio’s uit pure liefde voor de traditie en het verlangen om die traditie in stand te houden. We hebben een tuinman in dienst die in de zomer tussen drie en vier uur per avond besteedt aan de patio om hem klaar te maken voor bezoekers."
Er zijn tal van planten die verzorgd moeten worden, zoals de beroemde gitanillas of geraniums, fuchsia's of de "oorringen van de koningin", zoals ze in Córdoba ook wel genoemd worden. Ook zijn er vleesetende planten, tuinanjers, bougainvillea, aardbeienplanten, hortensia's en nog veel meer. Met deze fantastische verzameling van bloemen en planten won de vereniging in 2015 de eerste prijs in de categorie "arquitectura antigua" of "antieke architectuur".
De Martín de Roa-Patio
Het spreekt voor zich dat de meerderheid van de patio’s in de stad in handen zijn van privé-eigenaars, aangezien ze deel uitmaken van huizen. Slechts weinig bewoners zijn echter geschoolde tuinmannen. Het gaat meestal om families die bestaan uit liefhebbers van bloemen waarin de kennis over de zorg voor patio’s van generatie op generatie doorgegeven wordt.
Velen onder hen werden geboren in de huizen waar ze nog steeds wonen. Er wonen zelfs vaak twee of drie generaties van dezelfde familie in een huis. Tuintechnieken worden door de ouders of grootouders doorgegeven aan kinderen en kleinkinderen die het onderhoud van de patio’s in de toekomst op zich zullen nemen.
Araceli López and haar drie dochters onderhouden de Martín de Roa-patio. Ze vertelt: "Het hele jaar door kweken we en onderhouden we de planten. Maar een paar dagen voordat de wedstrijd begint in mei, dan beginnen we te plannen. Dan herschilderen we de muren, plantenpotten en decoratie. We verplaatsen de planten van de schaduw naar de zon en omgekeerd. We leggen de laatste hand aan de patio. Hoewel het niet veel werk lijkt, hebben we toch onze handen meer dan vol."
"Samen met mijn dochters werk ik zo’n zeven à acht uur per dag aan de patio. Voor ons is het een traditie. Mijn grootmoeder heeft altijd veel bloemen in haar huis gehad, net als mijn moeder. Gisteren was ik bezig met het potten van enkele planten, toen mijn kleinzoon naast me kwam zitten en met de aarde begon te spelen. "Ik ga ook wat planten potten", zei hij. Het is dus echt een familietraditie."
De Céspedes-Patio
Op een normale dag tijdens het Patiofestival moeten de eigenaars buiten de bezoekuren voor hun patio’s zorgen. Rosario Torrealba van de Céspedes-patio legt uit: "We verzorgen onze patio niet voor het festival in mei, maar voor onszelf. Onze prachtige patio is klaar om te bezichtigen. We openen met plezier onze deuren voor de mensen die de stad bezoeken voor het festival. Op die manier kunnen ze genieten van de patio, zoals wij dat het hele jaar door doen."
"De dagen dat ik voor de patio moet zorgen, kom ik naar beneden en verwijder ik dode of droge bladeren, geef ik ze water en voeg ik compost of mest toe aan de planten die het nodig hebben. We hoeven dit niet elke dag te doen, maar wel op een bepaalde manier en tijdstip voor elke plant."
"Tijdens het festival zijn we geopend van elf uur ‘s ochtends tot twee uur ‘s middags en van zes tot tien uur ‘s avonds. Je moet er wat haast achter zetten, omdat je alles in de patio klaar moet hebben en tegelijkertijd thuis nog dingen moet regelen en eten klaar moet maken. Ik blijf in de patio tot sluitingstijd (twee uur), dan eet ik iets en kan ik ontspannen tot zes uur."
Rosario woont samen en deelt de verantwoordelijkheid voor het huis en de patio met haar broer. "Planten zijn, net als huisdieren, heel dankbare wezens. Ze bedanken je voor de zorg die je ze geeft met hun bloem en dat ontspant me. Of misschien is het de groene kleur waardoor ik me ontspannen voel, ik weet het niet zeker. Ik heb niet echt een favoriete bloem om eerlijk te zijn, ik hou van alle bloemen."
Als je deze charmante stad wilt bezoeken en de mensen en de tradities wilt leren kennen, aarzel dan niet om een vakantiehuis in Córdoba te boeken.
Onze bijzondere dank gaat uit naar Teo Fernandez en Rafa Porras van de Asociación de Amigos de los Patios Cordobeses, en Araceli López en Rosario Torrealba voor hun medewerking aan dit artikel.