Wie 1 keer de befaamde Noche de San Juan aan de kust van Spanje meemaakt, vergeet dat nooit meer. Spanjaarden verliezen zelden het enthousiasme voor lang bewaarde tradities, met veelal een uitbundig feest als gevolg. La Noche de San Juan is daarop geen uitzondering! Bekijk de video en proef de magische sfeer van deze Nacht!
Het San Juan feest is onder Spanjaarden gekend als de kortste en meest betoverende nacht van het jaar. Op 24 juni viert men in Spanje immers de geboorte van San Juan (de heilige Johannes de Doper), en het begint met de voorgaande Nacht van San Juan van 23 op 24 juni, op zowat elke plek aan de Spaanse kust! Een bijzondere nacht vol plezier met familie of vrienden aan het strand, en lekker eten, drank, vreugdevuren en de dolste 'rituelen'! Niet te missen als je die avond in Spanje bent!
Hoe viert men het feest waar?
San Juan wordt op de meeste plaatsen aan de Spaanse kust gevierd. Water en vuur staan er centraal, van nachtzwemmen in de zee tot vreugdevuren en vuurwerk.
Hier volgen enkele van de belangrijkste San Juan-vieringen in Spanje:
- Het San Juan feest in Alicante is het populairst, en daar is het ook echt een feestdag. Een feestweek zelfs: van 19 tot 24 juni 2015 zijn dit zo een beetje de ‘Fallas’ feesten (Valencia) van Alicante, met onder meer vuurwerk, de verkiezing van een ‘reina’ (gekend als La Belleza del Fuego, ‘de Schoonheid van het Vuur’) en de finale ‘crèma’ of verbranding van de fallas of papier-maché figuren. Meer festivals in Alicante.
- In Las Palmas de Gran Canaria is het ook groot feest want deze stad werd gesticht op de dag van San Juan in 1478!
- Ook in steden als Barcelona klinkt er die nacht vuurwerk en feest men in verbenas (straatfeesten) op het strand én op straat. Erg leuk als je dan in Barcelona verblijft.
- In Valencia worden op de vooravond van 24 juni volop vuurtjes (hogueras) gestookt op het strand en brengt het zogenaamd geluk om klokslag middernacht 12 keer over een golf te springen (!). Of het zou in elk geval je zonden wegwassen. Een dolle traditie. Het doet trouwens denken aan de Spaanse Nieuwjaarstraditie om 12 druiven te slikken op de maat van de 12 klokslagen om middernacht - voor elke maand een dosis geluk.
- In Andalusië worden in plaatsen als Cádiz bijvoorbeeld ook ‘Juanillos’ ('Jantjes' in de vorm van stro-poppen) verbrand.
- In Málaga stad wordt vooral het Malagueta strand (hierboven op de foto) achter el Mediterraneo Club het toneel van muziek in openluchtconcert en feestende mensenmassa's. En natuurlijk zijn er in deze stad en omliggende stadjes als Fuengirola heerlijke espetos de sardines te verkrijgen in de chiringuitos aan het strand!
Wat zijn nog de tradities vandaag?
Er zijn tal van gebruiken en handelingen van bijgeloof in Spanje die van San Juan een kleurrijk feest maken. Zoals over het vuur springen om kwade geesten weg te jagen. Of gewoon voor voorspoed. De zee om middernacht geeft je ook een goede gezondheid of maakt je mooier als je er je gezicht in wast. In het verleden gingen vrouwen zelfs de zee in omdat het hen zou helpen zwanger te raken!
Vandaag gaat iedereen vooral voor de gezelligheid, en zijn de tradities of rituelen in de eerste plaats een manier om in goed gezelschap plezier te maken!
Nog een bijzondere San Juan traditie is die van het schrijven van wensen om ze daarna in het vuur te gooien. Daarom zie je er dus mensen in de weer met stukjes papier en pen of potlood. Voor middernacht krabbelen ze hun diepste wensen voor het nieuwe seizoen neer, om ze dan te verbranden. Dat laatste symboliseert een nieuw begin, na pure reiniging, zuivering en bevrijding van het verleden. Vooruit kijkt men dan, naar de komende zomer - een nieuwe cyclus van zon en warmte!
Wanneer iedereen om middernacht massaal naar de zee loopt, vraagt men om de 3 wensen in vervulling te laten gaan. Vroeger was het zelfs verboden om te zwemmen voor 23 juni, zodat dit ritueel voor iedereen de eerste zomerduik werd!
In vuur en vlam voor San Juan
Vuur heeft eigenlijk nog nooit ontbroken tijdens dergelijke zomerfeesten. De verering van dit rode element is niet alleen een zuiverend ritueel; vuur staat ook symbool voor de kracht van de zon – een kracht die vanaf het feest met steeds kortere dagen steeds verder afneemt, tot de winterzonnewende.
Zelfs de oudste beschavingen vierden de komst van de zomer al met het stoken van vuur. In Rome was het de god Janus die de seizoensveranderingen beheerste. De komst van de zomer werd er ‘janua inferni’ genoemd, die van de winter ‘janua coeli’, en met vuurtjes gaf men de zon meer kracht!
Hoe deze traditie aan de bijbelse Johannes de Doper gelinkt werd
Zoals bij veel christelijke feestelijkheden werd de San Juan-datum overgenomen van een oudere feesttraditie - een van de vele zogenaamd ‘heidense’ praktijken die het christendom vooraf gingen. In dit geval was het een ceremonie die de zomer verwelkomde.
Het was onder meer het ‘vurige’ symbool dat de Kerk ertoe bracht deze vieringceremonie te ‘christianiseren’ door ze aan de geboorte van Johannes te linken. Want strikt genomen klopt die datum natuurlijk niet. De Bijbelse kalender verschilt immers met onze huidige.
Om de echte reden te kennen, moeten we dus naar het Bijbelse verhaal kijken. Dat zegt dat Johannes’ moeder Isabel onvruchtbaar was. Tot volgens het Evangelie van Lucas de aartsengel Gabriel met heuglijk nieuws kwam aanzetten: Isabel was zwanger en zou een zoon krijgen, Johannes genaamd. Vader Zacarías was met stomheid geslagen – omwille van de vergevorderde leeftijd van zijn vrouw - en werd prompt door de engel gestraft voor zijn ongeloof met … stomheid. Hij kreeg zijn stem pas terug toen zijn eerstgeborene er was, en dat vierde hij enthousiast met hogueras of vuurtjes. Zo kreeg iedereen er weet van en konden ze de heuglijke gebeurtenis vieren!
Vandaag is San Juan behalve Kerstmis het enige christelijke feest dat de geboorte en niet de dood van een heilige viert! Johannes de Doper was een half jaar ouder dan Christus, dus dat kwam mooi uit. En wat St. Jan voor de zomer werd, is het kerstfeest voor de winter als je kijkt naar de bijzondere positie van de aarde tegenover de zon op die momenten.
Wat neem je mee naar het feest?
- Ga naar het strand met een groepje vrienden of familie. Het is het gezelschap dat het meeste telt die avond!
- Breng hout mee voor het vreugdevuur, goede muziek of muziekinstrumenten, barbecue-eetwaar, zomerse drank, je diepste wensen op papier,...
- Ook een zwemkostuum, handdoek en een dekentje zullen van pas komen
- Heb je geen zin om zelf te barbecueën op het strand, geen nood! Vaak bieden chiringuitos of strandbars eten en drank tot diep in de nacht. Ook muziek komt vaak vanzelf in openluchtconcerten of van andere feestgangers op het strand!
Waarom je San Juan zeker moet meemaken
San Juan is een nacht met een opeengepakt strand vol mensen in feeststemming, veel opwinding in de lucht, de vreugdevuren en drijvende lantaarns als enige verlichting in de nacht, de geur van barbecue of gegrilde vis, het geluid van smeulend vuur, gitaarklanken,... Een sfeervolle Spaanse nacht waar al je zintuigen van zullen genieten!
Er gaat trouwens niets boven het zien van honderden mensen die klokslag 12 de zee in stormen: doe gerust mee! Geen betere manier om het begin van de zomer te vieren... toch?
Strooi zeker je opgeschreven wensen de nacht in voor je het water in gaat. Na zo een magisch vuurfeest komen ze misschien echt wel uit...
Waar zou jij graag San Juan vieren? Of maakte je dit feest al mee? Deel je wensen en ervaringen hieronder in het commentaar!
